(16/03/2018)
"LA PARÒCCHELA ADDRÈTE LA PORTA" STORIE DIALETTALI RACCONTATE DA GIOVANNI CASTELLO


di MaestroCastello

Mò ve cónte nu fattariérre c'ànne cundète ammé.
Mariètta rumèse véreva e li figlie se ne sciérne lundène, une a Milano e natùne a Torino.
Cu érra, rinda a na casarèrra a "lu Serróne", rumèse sule Mechèle, 
l'uteme figlie, nu scapulóne ca nu le nguzzèva re fatehè.
Mechèle, quanne stéva rinda lu paése, o passejèva la chiazza sópe e sótte o scéva sèmbe aggiuchè a "PATRÓNESÓTTE" e senó; se ne scéva a spalge e cardungèrre pe la cambàgna.
A chi l'addummannèva: " Ché te ne fèje angòra a lu paése?", Mechèle respunnéva ca nu nze n'era sciute ra Sand'Aheta pe nu lassè sola la mamma.
Accussì, Mechèle e la mamma, cambàvene cu queruppòche re penzióne re la vecchia.
Cu ru passè re lu tiémbe, la vecchiarèrra cu la saluta scéva sembe ammalamènde e accussì Mechele mmannèje na lettera a li ddùje frète pe ne ruffè sapè; ma chi te rèje! Chi truèva na scusa e chi n'ata, pe nun dice chière e tunne ca re menì a Sand'Àheta a truuè la mamma, nun tenévene ndénzióne.
S'era capìte ca nun vulévene fè dduje viagge e vulèvene menì sùle quanne la mamma era mbunde re morte.
La cosa scìje nnànze nu bèlle pòche: " IJE SCRIVE ATTÉ E TU SCRIVE AMMÉ". 
A nu cèrte punde Mechèle se sfasterijeje e mmannèje a li frète na léttera bella tosta:
" Frète mije, addrète a la porta, se v'arrecurdète buóne, mamma tenéva e tène angora na paròcchela che ne facéva assaggè quanne facéveme mèleservizzie. Mô, senza fè accapì niénde a ggènde strania, facìteme sapé lu juórne precìse ca putite venì a Sand'Àheta, accussì luème ogne peleia.....Ije avésse truuète na soluzióne sémblice sémblece:
lu juórne prima le fìcche na parucculèta addrète a lu cuzzètte e ve la fazze acchiè morta!"

Nota: La Paròcchela ( dal latino “pedruncola = ramo) era un bastone artigianale utilizzato da contadini e pastori. Era più robusto del comune bastone, con una impugnatura grossolana che poteva costituire un’arma vera e propria. Tanti a Sant’Agata la tenevano appesa dietro la porta per scacciare i malintenzionati.