(16/07/2018)
DETTI DIALETTALI SANTAGATESI SCRITTI DA NICOLA MAVILIA


di Nicola Mavilia

moo voglio rubarvi qualche risata con alcuni detti dialettali santagatesi
- ogni preta alza muro.
- la stizza cuntinua fece funtena.
- lu sole fece allascheè re cerchia.
- chi tene faccia se marita e chi no resta zita.
- quan la femmena vole feè fece chiove e neveche.
- lu vino buon se venn senza la frasca.
- eija meglije l'anghianeta cha la scesa.
- lu parere cha nun se peaa nun se sente.
- niscijuna ricchezza dura cient'anni e niscijuna povertà dura cient'anni.
- rim a chi se figlije cha te rich a chi assemiglije.
- feije lu fessa pe nun gì a la guerra.
- lu fessa te sfessa e lu mat t'accirr.
- la cera se strure e la pregissiona nun camina.
- ratt ra feè cha la ijurneta eija nu muzzeche.
- nun rinvijè meije a creije quer cha puije feè oscije.
- querr cha s'acquista chu lu azz..... nun s'acquista chu re brazza.
- li ueije re la pigneta re sep lu cucchierr.
- chi rorme nun piglia pisci.
- chi tene lu mal vicin ten lu mal matin.
- lu buongiorn se ver ra la matina.
- femmene e buoi re lu paese tuije.
- vuije vreè lu fessa fall sinech.
- ciuccie e presentuss.
- chi eija ciuccie resta semp ciuccie.
- chi eija omm eija semp omm rop avut nu mazziatone ra la muglijera.
- chi lassa la streda vecchia e piglija la nova sep che lassa e nun sep che trova.
- na mamma e n'attenn campann cient figli e cient figli nun campann na mamma n'attenn.
- l'ammiria eija la virtù re chi nunneija capec re feè nient.
- lu sazije nun crere a lu risciunn.
- li ciuccie fann a lite e re varrell se scascijn.
- l'acqua quieta fec careè li pont.
- evita li vascije li russ e li muscije se nun re canuscije.
- li sold e l'amicizia vanno in culo a la giustizia.
- chi maneggia pareggia.
- chi vole la votta chijena e la muglijera mbrijecha.
- ce stann tanta mascull ma poch uomen.
- ognunn tira la vrescia a li pierr suije.
- ognunn porta l'acqua a lu mulinn suije.
- quann na femmena te voll fott s'aggrappa come na magnatta.
- chi risparmia sprega.
- ru grass teija arrevett a lu stomach.
- na femmena e na papera fecerr revulde nu paess.
- cunsiglije re volpe rammaggi re gallinn.
- quann meije zingarr e mete.
- la lenga nun tene l'uoss ma rombb l'uoss.
- la vita eija nu mument vulimecc bene.
- andò spezza la tortena resta lu fascio.
- ogni bocca e sorella.
- lu vovv rice a lu ciuccije curnutt.
- la gallina fec l'uovo e lu gall le brucia lu cull.
- lu mulo porta la varda e lu cavall la sella nunneija la stessa cosa art leggera.
- lu figlio mup e la mamma l'undente
- nunneija rutt eija cautett.
- chi zappa vevv l'acqua e chi pota vevv vino,
- in ogni bona famiglia adda steè na pecura nevra nu fessa e nu girzijuss e un cha accoglije tutt.
- all'anema re chi t'attacca re scarpe la matina,
- all'anema re chi t'attaccheije lu verrich .
- uarda la luna e friscije lu pesce.
- te curch a galluccio e t'alze a capone.
- chi a casa tua nunc ven a casa sua nun te vole.
- chi mangia gallucci e chi gliott veleno.
- malatije re femmene e zuppia re chenn nun durano meije na settemena.
- li tirchije chijù tene chijù vole.
- lu rosecasicchije spacca la lira a quatt. 
- tijen paura re l'ombra toija stessa.
- ruoglije nuostre nunneija un'aliment ma eija na merecina.
- quann se cuntratta sadda feè semp un cha campa e nate cha nun more.
- fa bene e scorda e fa male e pensa.
- sacch vacantt nun se tene mbalett.
- lu prevet tene l'abito nievre la cuscienza triste e frega lu pople a nome re Crist 
- tante veije la gatta a ru lardo fin a chè ce resta lu zampinn.
- nu prevet cha era nu grande femmenaijoll riss cha li pecchett re vrachetta nun sonn pecchett.
- na mamma ris a la figlia nammureta cha la paglia vicin a ru fuoco s'appiccia.
- nun te feè pecura cha lu lupo te mangia.
- lu pappec riss a la noce ram tiemp cha te cautt.
- te pijec la siccia si e la gnazza noo.
- tijen ru miell mocca e lu rasull a re menn.
- menu mell cha si omm se eri femmena er na grand scrufona.
- la furtuna eija amante re li fessa.
- sopa a ru cuott l'acqua verruta.
- la vecchia campeije cient'ann e riss cha chijù canusceva l'uomenn chijù ameva l'anemele.
- malefateatore stracqua chiazza.
- guerre e tempeste a chi spoglia e a chi veste.
- l'uomm pe la parola e lu riavle pe re corna.
- l'acqua cha cammina ogni parm affina.
- querr cha feije a gienere e nepute eija tutt perdutt.
- andò tanta gall cantann nu fece meije ijuornn.
- quan lu vovv nun vole areè volda camell.
- lu chenn c'abbocca nun mozzeca.
- parient serpient.
- li parient sono coma li stuell chijù so stritt chijù fann mell.
- scarp gross cervijell fino..
- la matina fuscij fuscij a mezzijorn mozzeca e lassa la sera e pene perss..
- tu sii mangh fessa.
- tu sii nu sciccatta core.
- eija pers re vigne e veije truvann re supel.
- eija fatt cang l'uocchij pe la cora.
- eija fatt coma a pulcinella mittije la muglijera pe testemonije.
- chijeca lu vinghijtiell quann eija tenerijell.
- lu patrunn o lu strascijnn o lu puort nghuoll pesa semp tant te usa quan sijerv e te scijetta quan nunn sijerv chiju'.
- la gallina vecchia fece lu brorre buon.
- uaglijuu quant'e'bella la vista re l'uocchij quann passa na bella pruchijacca.
- lu lupo perde lu pelo ma no lu vizije.
- nunn'eija meije accatte' né pesce a lu puort e né cavolo a l'uort.
- niscijun te rijela nient pe senza niente.
- veije truvann la luna rinda a lu puzz.
- te la steij pigliann chu re stentina mbrazz.
- te leija piglijeta a mala voglia vovv cha pasc e campena cha sona.

ne mancano ancora tanti, vi raccomando chi più ne sa più ne metta un caro saluto